Szczepkowski Marek Władysław (1868–1929), ziemianin, działacz społeczno-gospodarczy i niepodległościowy.
Ur. 7 X w Sławinie (pow. ostrowski) w rodzinie ziemiańskiej, był synem Józefa i Heleny z Brodowskich.
S. uczył się w gimnazjum w Ostrowie, gdzie należał do tajnej organizacji zajmującej się samokształceniem i organizowaniem rocznicowych uroczystości narodowych. Po zdaniu matury w r. 1891 studiował do r. 1893 rolnictwo w Wyższej Szkole Rolniczej (Landwirtschaftliche Hochschule) w Berlinie, a potem w Królewcu. Odbył roczną służbę wojskową w pułku kawalerii w Miliczu i Jeleniej Górze. Pod koniec l. dziewięćdziesiątych nabył majątek Pacanowice (pow. pleszewski); sprzedał go w r. 1904, po czym kupił majątek Łęg koło Śremu. Należał do tajnej organizacji przeciwwywłaszczeniowej «Obrona», kierowanej przez Zygmunta Chłapowskiego. Stosował nowoczesne metody agrotechniczne; m.in. jako pierwszy w Wielkopolsce użył maszyn nawilżających uprawy rolne. W swym majątku organizował pokazy rolnicze, a zdobytymi doświadczeniami dzielił się na łamach poznańskiego „Ziemianina”. Był współzałożycielem i wszedł w skład zarządu powstałego w r. 1909 Poznańskiego Tow. Polowań Konnych. Od r. 1911 pełnił funkcję sekretarza śremskiego Tow. Rolniczego. Przewodniczył sekcji hodowli konia Centralnego Tow. Gospodarczego w Poznaniu. Był prezesem Rady Nadzorczej Spółdzielni Hodowli Nasion «Spójnia» w Śremie.
W czasie pierwszej wojny światowej współpracował S. z Tajnym Międzypartyjnym Komitetem Obywatelskim w Poznaniu, a następnie z działającym tam od lipca 1918 Centralnym Komitetem Obywatelskim. Był inicjatorem zebrania 6 X t.r. działaczy narodowych w Mchach, na którym powołano Tajny Komitet Obywatelski na pow. śremski (przekształcony wkrótce potem w Powiatowy Komitet Obywatelski); objął wtedy kierownictwo tej organizacji. Na wypadek przejęcia przez Polaków władzy w powiecie został wyznaczony na star. śremskiego. Po wybuchu rewolucji w Berlinie współorganizował w Śremie 11–12 XI Powiatową Radę Ludową (podległą poznańskiemu Komisariatowi Naczelnej Rady Ludowej) i wraz z ks. Janem Beisertem i Sewerynem Matuszewskim stanął na jej czele. Równocześnie od listopada współtworzył polskie oddziały Straży Ludowej w Dolsku, Kórniku, Kromolicach, Książu i Mosinie, a także przeprowadzał wybory lokalnych rad ludowych i delegatów na Sejm Dzielnicowy. Jako jeden z delegatów uczestniczył 3–5 XII w obradach Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu. Na wieść o wybuchu powstania wielkopolskiego 27 XII współorganizował ochotnicze oddziały powstańcze z pow. śremskiego; w hotelu «Victoria» w Śremie przewodniczył 28 XII naradzie polskich działaczy, na której przyjęto plan opanowania niemieckich koszar i ważnych obiektów miasta. Dn. 1 I 1919 objął obowiązki starosty w Śremie. Rozkazem Dowództwa Głównego sił zbrojnych byłego zaboru pruskiego mianowano go 10 I t.r. komendantem VI Okręgu Wojskowego, obejmującego powiaty: Gostyń, Jarocin, Koźmin, Krotoszyn, Pleszew, Rawicz i Śrem. Po zakończeniu walk powstańczych kontynuował pracę przy reorganizacji i polonizacji powiatowej administracji. Na początku grudnia 1921 zrezygnował z funkcji starosty, po czym 10 XII t.r. został prezesem rady nadzorczej Banku Poznańskiego Ziemstwa Kredytowego oraz Generalnym Radcą Poznańskiego Ziemstwa. Na wystawie Rolniczo-Przemysłowej w Poznaniu otrzymał w czerwcu 1923 srebrny medal w kategorii «stada koni cięższego typu nie urodzonych w Wielkopolsce». Po sprzedaży majątku w Łęgu kupił folwarki Piotrkowo i Chaławy (pow. śremski), a potem folwark Białuty. Działał w Polskim Związku Myśliwych w Poznaniu. W r. 1926 objął funkcję prezesa śremskiego Tow. Rolniczego. Po przewrocie majowym t.r. popierał obóz Józefa Piłsudskiego. Brał udział w organizowaniu Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu (1929). Zmarł 13 VI 1929 w Karlowych Warach, został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu w Gurowie koło Gniezna. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.
W zawartym w r. 1901 małżeństwie z Leonią z Grabskich (1883–1960), po rozwodzie 2.v. Jawornicką, autorką tomu poetyckiego „Pierwiosnki” (Kr. 1903, wyd. 2, P. 1910) oraz powieści „Spętani” (P. 1921) i „Panna Ada” (Kr. 1912, W. 1922) miał S. czworo dzieci: zmarłych w dzieciństwie Krystynę i Mikołaja, Zofię (ur. 1907), zamężną Ignasińską, i Józefa Władysława (1917–1973), redaktora naczelnego „Łowcy Polskiego”.
Bar, Słown. pseudonimów; Bibliografia polska 1901–1939, W. 2009 X (dot. żony S-ego); Morawski W., Słownik historyczny bankowości polskiej do roku 1939, W. 1998; Paluszkiewicz M., Szews J., Słownik biograficzny członków tajnych towarzystw gimnazjalnych w Wielkim Księstwie Poznańskim 1850–1918, P. 2000; Słown. pseudonimów, V (dot. żony S-ego); Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918–1919, P. 2002; Wojtkowski, Bibliogr. historii Wpol., I; Ziemianie polscy, cz. 1 (fot.); – Brzozowski S., Polacy na studiach gospodarstwa wiejskiego w Niemczech w XIX i XX wieku, Wr. 1989 s. 182; Czubiński A., Powstanie Wielkopolskie 1918/1919. Geneza, charakter, znaczenie, P. 1978; Dzieje Śremu, Red. S. Chmielewski, W.–P. 1972; toż, Red. M. Rezler, P. 2003; Karwat J., Od idei do czynu. Myśl i organizacje niepodległościowe w Poznańskiem w latach 1887–1919, P. 2002; Księga pamięci Alma Mater Ostroviensis „Non Omnis Moriar”, Red. K. Niełacny, Ostrów Wpol. 1999 z. 4; Kwilecki A., Ziemiaństwo wielkopolskie, W. 1998; Małyszko S., Majątki wielkopolskie, Szreniawa 1996 III; Rzepecki K., Powstanie grudniowe w Wielkopolsce, P. 1919 s. 126–8; Wielkopolska Szkoła Edukacji Narodowej. Studia i wspomnienia z dziejów gimnazjum męskiego (ob. I Liceum Ogólnokształcącego) w Ostrowie Wielkopolskim w 125-lecie jego założenia 1845–1970, Wr. 1970; Wysocka B., Kultura literacka Wielkopolski w latach 1919–1939, P. 1990; Ziemianie polscy, Red. J. Leskiewiczowa, W. 1992; – Hertz, Zbiór poetów pol., Ks. 6, 7 (dot. żony S-ego); Kęszycki D., Udział Śremu w Powstaniu Wielkopolskim. Wspomnienia z 1919–1922, Śrem 1922; tenże, Z dni powstania wielkopolskiego. Wspomnienia 1918–1920, P. 2005; Wojskowe aspekty powstania wielkopolskiego 1918–1919. Wybór materiałów źródłowych, Red. B. Woszczyński, P. 1985; – „Dzien. Pozn.” 1923 nr 142, 145; „Kur. Pozn.” 1923 nr 140, 141; „Roczn. Muz. Narod. Roln. w Szreniawie” T. 17: 1989 s. 415, T. 21: 1997 s. 27, T. 22: 2001 s. 117; – Nekrologi z r. 1929: „Dzień Pol.” nr 160, „Dzien. Pozn.” nr 136, 137, „Kur. Pozn.” nr 271; – AP w P.: ZBoWiD, sygn. 390; B. Raczyńskich: Stam J., Spis członków b. Towarzystwa Tomasza Zana (mszp.); CAW: Dowództwo Główne Sił Zbrojnych w b. zaborze pruskim, t. 3 (rozkaz nr 5 z 10 I 1919); – Informacje Jarosława Biernaczyka z Ostrowa Wpol., Adama Podsiadłego z Leszna oraz wnuka S-ego, Mikołaja Szczepkowskiego z W.
Krzysztof Budzyń i Janusz Karwat